Üreticiden tüketiciye kadar zincirde her kesimi tümüyle etkileyen gıda kökenli salgın, zehirlenme, bozulma benzeri olumsuzluklar, endüstrinin kalite sistemindeki hijyen sorunlarından ve risk oluşturabilen her bir parametrenin ürünler bazında ayrı ayrı belirlenip, bu noktaların incelenmesiyle sorunların giderilmesi yolunda, Gıda endüstrisi uzmanları tarafından geliştirilmiş uluslar arası kabul görmüş gıda güvenliği belgesine ISO 22000 denir.
Bu standardın amacı, gıda güvenliği yönetiminin ihtiyaçlarını gıda tedarik zinciri ile uyumlu hale getirmektir.
ISO 22000:2018 genel olarak tanınan kilit konumları birleştiren gıda güvenliği tehlikelerinin dinamik kontrolünü, etkileşimli iletişim, sistem yönetimi, Ön Koşul Programları ve Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP) prensipleri ile gerçekleştirilmektedir.
Organizasyon olarak, Yönetişim, Tüketiciler, Danışmanlık, Endüstri ve Araştırma şeklinde yapılandırılmıştır.
ISO 22000:2018 Gıda Güvenliği Standardı önceki versiyon 2005’in yerine geçti ve Yayınlandığı tarih olan 2018 Haziran’ dan itibaren 2021 Haziran tarihine kadar geçiş dönemini sürdürecektir.
ISO 22000 Belgesi / Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, gıda ve gıdaya temas eden konusunda tehlike analizleri yapmak ve kritik kontrol noktaları belirlemek ve bunlarla ilgili süreçleri yönetmek ve bir kalite yönetim sistemi oluşturmak üzere bütün bu faaliyetleri tanımlamak üzerine oluşturulmuş standartlar bütününe denir.
Aşağıda verilen 6 Aşamalı prosedürü gerçekleştiren kuruluşlar ISO 22000 Belgesini alabilirler.
Prosedürün 7. Aşaması Yeniden alıma yöneliktir.
ISO 22000 Gıda Belgesi/Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi'ni kurarak belgelendirilme amacı güden firmalar, ilk adım olarak belgelendirme firmalarından fiyat teklifi talep ederler. Belgelendirme kuruluşları, fiyatlarını belirlerken hedeflenen firmanın çalışan sayısını göz önünde bulundurur; çünkü firmanın büyüklüğü, tetkik sürecinin daha fazla gün gerektirebileceği ve tüm proseslerin kapsamlı bir şekilde incelenmesini gerektirebileceği anlamına gelir. Dolayısıyla, fiyat teklifi oluşturulurken öncelikle çalışan sayısının bilinmesi önemlidir. Fiyat teklifi kabul edildiğinde, belgelendirme için başvuruda bulunacak firma, belgelendirme kuruluşuna (örneğin: İntersistemteknik) resmi başvuruyu gerçekleştirir.
Belgelendirilmek isteyen kurum, İntersistem gibi belgelendirme kuruluşuna başvuruda bulunmak üzere müracaat formunu eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurur. Bu başvuru sürecinde, ISO 22000:2018 Yeni Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi dokümantasyonuyla ilgili bilgileri ve talep edilen diğer ek evrakları hazırlar. Ardından, hazırlanan belgeleri Belgelendirme kuruluşuna sunarak resmi müracaatını gerçekleştirir.
İntersistemteknik sertifikasyon gibi 3.taraf belgelendirme kuruluşuna başvuran firma, müracaat esnasında ilgili sistem veya sistemlere ait dokümanların bir örneğini de sunar. Belgelendirme kuruluşu, atadığı Baş Denetçi aracılığıyla bu sistem dokümanlarını inceler ve ilgili standart şartlarını karşılayıp karşılamadığını kontrol eder. Yapılan inceleme sonucunda, şartlar yerine getirilmişse firma denetim planına dahil edilir. Eğer şartlar karşılanmıyorsa, müracaat eden firmaya eksiklikleri yazılı bir raporla ileterek bu eksikliklerin giderilmesi talep edilir. Firma eksikliklerini giderdikten sonra denetim planına alınır. Doküman tetkikine ek olarak, baş denetçi tarafından gerekli görüldüğü durumlarda bir ön ziyaret de planlanabilir.
ISO 17021-1 standartlarını takip eden belgelendirme kuruluşu, organizasyonun büyüklüğüne bağlı olarak, yerinde uygulamaların incelenmesi için gereken denetim süresini belirler. Ayrıca, uygun denetçileri seçer ve denetim tarihini saptar. Bu bilgiler firma yetkililerine iletilir ve onayları alındıktan sonra belirlenen tarihte denetim gerçekleştirilir.
Planlanan zamanda, işletme denetimi yapılır. Denetim süreci, açılış toplantısıyla başlar. Daha sonra, denetim programına uygun olarak ilgili departmanlar ziyaret edilir ve sistem gereklilikleriyle ilgili belgeler ile uygulamalar denetçiler tarafından gözden geçirilir. Standart maddeler ve departmanların incelenmesi tamamlandıktan sonra, denetçiler bulgularını değerlendirirler. Eğer varsa, belgelendirme için olumlu veya olumsuz bir tavsiye kararı verilir. Bu karar, kapanış toplantısı aracılığıyla işletmeye iletilir. Eğer denetim ekibi olumsuz bir karar verirse, ilgili düzeltmelerin yapılması talep edilir. Eğer denetim ekibi olumlu bir karar verirse veya uygunsuzluklar giderilirse, bunun belgelendirme kuruluşu tarafından onaylanması gereklidir. Onay süreci, takip denetimleri veya düzeltmelerin belgelendirme kuruluşuna iletilmesi ve doğrulamanın yapılmasını içerir. Belgelendirme kuruluşunun iç prosedürleri de bu aşamada devreye girer.
Raporların ilgili komite tarafından değerlendirilip onaylanması sonucunda, sertifikaların düzenlenmesi adına firma ile Belgelendirme Sözleşmesi imzalanır. Bu aşamada ilgili sistem belgesi de firmaya sunulur. Söz konusu belgeler ve sözleşme, üç yıl süresince geçerliliğini korur. Bu süre zarfında, Belgelendirme kuruluşu tarafından en az yılda bir kez gerçekleştirilen Gözetim Tetkiki ile sistem şartlarının sürekliliği gözetlenir. Tetkik sonuçları ve sözleşme şartları temel alınarak, ilgili çalışmalar sürdürülür.
ISO 22000 sertifikasının geçerlilik süresi dolmadan bir ay öncesinde, belge sahibi şirket tarafından yapılan bir başvuru ile belgenin süresinin uzatılması talep edilebilir. Bu talep üzerine belgenin denetimi gerçekleştirilir ve uygun görülmesi halinde belge geçerlilik süresi üç yıl daha uzatılabilir.
Gıda organizasyonunu proses yapısı, personel sayısı, üretim ve ürün komplekslik yapısı, ÖGP Programları, denetim sayısı, sertifika basımı, yol, konaklama, iaşe gibi sistem gereksinimleri dikkate alınarak intersistem ücretlendirme talimatında değerlendirilerek hesaplanan gider ve maliyet parameteleri toplamı ISO 22000 Belgesi Fiyatı' dır.
Yeni gıda güvenliği sistemini kurmuş ve uygulamaya almış olan firmalar 3. Taraf tetkik yapan İntersistem Belgelendirme gibi ISO/IEC 17021-1 standardına uygun akredite belgelendirme kuruluşlarından belge alabilirler.
Danışmanlık kuruluşları bu belgeyi verme yetkisine sahip değillerdir.